Rác nói gì về bạn?
Chút tản mạn lộn xộn về góc nhìn của mình về rác
Trong một khoảnh khắc reflect lại bản thân, mình chợt nhận ra mình đã từng trigger với mẹ mình. Khi nhà mình đi du lịch, vào một vùng sinh thái chơi. Và mẹ mình thả nhiên quăng một túi rác xuống đất. Dù mình thừa nhận xung quanh có rất nhiều lá rụng. Nhưng mình đã nói: “Mẹ ơi sao mẹ cứ nhắc tụi con về chuyện vứt rác đúng quy định nhưng mẹ lại thả nhiên quăng rác xuống như vậy. Ở kia có thùng rác mà.” Thùng rác cách chỗ mẹ đứng khoảng 10 bước chân.
Khoảnh khắc đó thôi thúc mình ngồi xuống và triển khai bài viết này. Cũng là một cơ hội để mình có thêm một góc nhìn mới.
A. Định nghĩa:
Chất thải bao gồm mọi thứ mà con người không còn sử dụng tới, có ý định vứt đi hoặc loại bỏ.
Chất thải có thể ở dạng rắn (rác thải), lỏng (nước thải) hoặc khí (khí thải). Đồng thời chất thải cũng có thể được chia ra làm chất thải sinh học, chất thải công nghiệp, chất thải xây dựng.
Xin lưu ý, đa số các tác động của chất thải đều đến từ ý thức của người sử dụng. Vì suy cho cùng chất thải cũng chỉ là sản phẩm mà đối với người sở hữu chúng đã hết tính hữu dụng. Cũng chính vì định nghĩa này, chỉ cần kéo dài vòng đời của sản phẩm thì tình trạng quá tải chất thải sẽ được giảm thiểu.
Ai thừa đến cho, ai thiếu đến lấy
B. Tác động của rác thải
Theo dõi nước thải sinh hoạt vì mục đích y tế
Ý này chúng ta xét tới chất thải sinh hoạt chủ yếu trong đời sống hàng ngày.
“Giám sát nước thải phát hiện các dấu hiệu sinh học di truyền của tác nhân gây bệnh đã được thải vào cống rãnh”- Trung tâm Thông tin Công nghệ Sinh học Hoa Kỳ
Hệ thống giám sát nước thải thu thập các mẫu nước thải đô thị chưa qua xử lý rồi phân tích để tìm sự hiện diện của các dấu hiệu sinh học của bệnh nhiễm trùng chỉ yếu trên các phân tử di truyền ADN, và ARN. Bằng việc phát hiện sớm triệu chứng nhiễm trùng, các cơ quan y tế cộng đồng có khả năng dự đoán tỷ lệ mắc bệnh trong cộng đồng.
Tuy nhiên hệ thống này không theo dõi, hoặc các định bệnh truyền nhiễm trong một cá nhân, gia đình mà hệ thống phát hiện sự hiện diện và số lượng thay đổi của tác nhân gây bệnh trong cộng đồng.
Chưa kể, trong một số cách chữa bệnh liên quan đến nhiễm trùng được ruột, người ta còn trả tiền để mua chất thải từ người có kháng thể liên quan đến bệnh này.
Quan sát chất thải cũng là cách để ta quan sát tình trạng sức khỏe của trẻ em, hay thú cưng ta nuôi. Chất thải sẽ cho ta biết chất lượng lối sống đồng thời cũng là dấu hiệu để nhận biết ta có cần phải đổi chế độ ăn hay không.
Tái chế đúng cách
Một trong những tấm gương điển hình tiêu biểu là Nhật Bản, và Đức đang cố gắng duy trì. Bằng việc phân loại rác, làm sạch đúng cách và có bài toán tái chế rác trên quy mô diện rộng, nguyên vật liệu có vòng đời xoay vòng. Những rác thải hữu cơ được tận dụng để làm phân bón cho cây cối. Rác thải còn là một ngành công nghiệp tỷ đô nếu biết tận dụng và xây câu chuyện cho nó. Không hiếm các tiệm tái chế các sản phẩm quần áo cũ, quán cà phê lấy concept từ đồ cũ. Hay sản xuất giày dép bằng bã cà phê.
Việc giáo dục và có chính sách quyết liệt liên quan đến tái chế làm giảm hiệu ứng nhà kính, giảm chất thải ngoài môi trường. Không chỉ vậy, việc làm này còn tạo ra thói quen sinh hoạt có kỷ luật cho trẻ em. Đây là một việc làm mà cả gia đình, ông bà cha mẹ, các tầng lớp cùng cần đồng loạt thực hiện để có thể duy trì nó một cách lâu dài. Chỉ có bằng cách đó ta mới có được một chuỗi công ứng các sản phẩm một cách lâu dài và bền vững.
Rác nói về nhận thức của bạn về đồng tiền
Theo quan sát, mình nhận ra người Châu Á nói chung, lứa thế hệ sinh năm 197x đổ về trước thường có xu hướng tích lũy hộp nhựa, túi ni lông đề phòng khi cần. Nếu bạn bước vào nhà một người bắc nào đó, khá chắc ở trong góc bếp bạn sẽ thấy nhiều túi ni lông sạch được dúi vào trong một cái bọc lớn, hộp nhựa đủ các thể loại, hộp kim chỉ được làm từ hộp bánh Danisa. Họ cũng thường có xu hướng tiết kiệm, khó chi tiêu cho các hoạt động vui chơi giải trí.
Thậm chí nghiên cứu hành vi bạn mua, không dùng, vứt bỏ những món đồ trong nhà cũng có thể nói về tính cách của bạn. Đây có thể là một sự quy chụp, tuy nhiên đây cũng có thể là thông tin tham khảo để bạn nhận diện một phần vô thức về cách bạn suy nghĩ vì đồng tiền. Ví dụ như khi bạn bỏ toàn bộ đồ ăn trong tủ chỉ vì bạn không muốn ăn chứ không phải nó hết hạn, cho thấy bạn có sự đủ đầy về tài chính. Trong khi nếu bạn có xu hướng ăn lại đồ ăn cũ, tận dụng nước rửa rau để rửa bát, giặt khăn lau cho thấy bạn có lối sống tiết kiệm. Còn nếu ai đó có mỹ phẩm từ vài năm trở lên, thì đó chính là mẹ, là bà của chúng ta. Tiết kiệm, và dè sẻn có lẽ là cách để lột tả những người phụ nữ trung niên dùng mỹ phẩm chăm sóc chính họ.
Rác cũng nói về ưu thế của giai cấp. Nếu quan sát các nước có tỷ lệ người vô gia cư cao, người ta sẽ thấy có một bộ phận người dân đi lục rác của nhà giàu. Tận dụng những gì người ta bỏ đi để duy trì cuộc sống cho chính mình và gia đình của họ. Ví dụ điển hình có lẽ là món Pagpag, một món được tận dụng đồ ăn nhanh được nhặt tại bãi rác ở Philipines.
Dọn rác- cải thiện cuộc sống
Mỗi khi đầu óc bừa bộn, cảm giác overthinking, suy nghĩ quá nhiều, không gian xung quanh mình thường khá bừa bộn. Bằng việc, dọn dẹp không gian, bỏ đi những đồ không dùng, cầm cọ kỳ rửa những vết ố đã két trên gạch, mình thấy bản thân chú tâm vào việc cho bản thân một không gian trước mặt. Ngưng suy nghĩ, mình đang tập thiền động ngay trong lao động. Đây là cách để mình sắp xếp lại đầu óc, và bỏ bớt những suy nghĩ không cần thiết, tái thiết lại “thư viện trong não bộ của chính mình”. Đôi khi ngay chính việc nhà mình bừa bãi, một cái thùng bị để sai chỗ, bàn làm việc chưa dọn cũng có thể là một việc trong to do list mà mình mãi chưa gạch đi, mà ngày nào mình cũng nghĩ tới.
“Rác” kỷ niệm
Có thể món đồ chẳng còn giá trị sự dụng gì nhưng nó liên quan đến một kỷ niệm mà ta trân quý ta sẽ chẳng nỡ vất đi. Cũng có những món đồ gắn với những kỷ niệm không vui của mối quan hệ cũ. Thì rác lúc này được trở thành vật chứa của kỷ niệm. Mang đi bỏ món đồ cũng là cách ta đặt xuống cảm xúc của chính mình.
Đôi khi đi qua cuộc sống, ta cần buông bỏ những vật phẩm mà ta không cho rằng nó là cốt lõi. Hay để lại nó cho những người mà ta cho rằng họ sẽ cần nó hơn.
Ở một góc khác, ta cũng có thể dùng các mẩu nhỏ của poster, giấy gói, pháo giấy, lá, hoa khô để làm trash journal. Những mẩu giấy tưởng chừng vô tri đó cũng là cách để ta ghi lại nhật ký những sự kiện ấy tượng trong cuộc sống. Đến một thời gian sau lật ra xem lại, chí ít ta cũng được sống lại một phần kỷ niệm của những năm tháng rực rỡ đã qua. Vì phải trân trọng cuộc sống lắm, ta mới nhặt nhạnh từng mẩu giấy nhỏ, gom vào trong cuốn sổ tay rồi xâu chuỗi viết nên câu chuyện cho nó.
P/s: Một funfact hay ho đấy là bạn có thể được trả tiền nếu donate phân của chính mình, phân của bạn sẽ có thể bóc tách, nghiên cứu thuốc để cứu những bệnh nhân bị nhiễm trùng ruột thay vì cắt bỏ như trước. Tham khảo tại đây.